Godan 01

y:Üen:v:es:ýXi Aaôf em:eS:g:n:
Eö¡sXXÎy:ÝX faôr d sXRi Aaôf l:òøgv:ej:z: OðøR klc:z:ü Aaôf OeS:y:a OðøR Oðe(ka
t:aðVy:að y:Üen:v:es:ýXi Aaôf faõrðn: sXRiz:


m:lhar  -   Mellonsite for Advanced Levels of Hindi-Urdu Acquisition and Research

)ðm:c:nd  rec:t:
g:aðdan:
(Devanagari text reconstituted from the roman transcription made under the direction of Professors T. Nara and K. Machida of the Institute for Study of Languages and Cultures of Asia and Africa at Tokyo University of Foreign Studies)

Chapter One.

Go to line  25    50    75    100    125    150    175    200    225    250    270

              haðriram: n:ð daðn:aðö b:òl:aðö kað s:an:i-p:an:i dðkr Ap:n:i s*:i D:en:y:a s:ð kha -- g:aðb:r kað UK: g:að_n:ð B:ðj: dðn:a. m:òø n: j:an:ð kb: l:aòXÝû. z:ra m:ðri l:aYi dð dð.
        D:en:y:a kñ daðn:aðö haT: g:aðb:r s:ð B:rð T:ð. up:l:ð p:aT:kr Aay:i T:i.  [5] b:aðl:i -- Arð, kÙC rs:-p:an:i t:að kr l:að. Oðs:i j:ldi Vy:a hò.
        haðri n:ð Ap:n:ð J:Øerüy:aðö s:ð B:rð hØO m:aT:ð kað es:kað_kr kha -- t:ØJ:ð rs:-p:an:i ki p:_i hò, m:ØJ:ð y:h ec:nt:a hò ek Ab:ðr hað g:y:i t:að m:ael:k s:ð B:ðöX n: haðg:i. As:n:an:-p:Üj:a krn:ð l:g:ðög:ð, t:að G:öXaðö b:òYð b:it: j:ay:g:a.
        ' Es:i s:ð t:að kht:i hÜú, kÙC j:l:p:an: kr l:að.  [10] Aaòr Aaj: n: j:aAaðg:ð t:að kaòn: hrz: haðg:a. AB:i t:að p:rs:aðö g:y:ð T:ð. '
        ' t:Ü j:að b:at: n:hiø s:m:J:t:i, us:m:ðö Xaúg: Vy:aðö A_at:i hò B:aI! m:ðri l:aYi dð dð Aaòr Ap:n:a kam: dðK:. y:h Es:i em:l:t:ð-j:Øl:t:ð rhn:ð ka p:rs:ad hò ek Ab: t:k j:an: b:c:i hØI hò.  [15] n:hiø khiø p:t:a n: l:g:t:a ek ekD:r g:y:ð. g:aúv: m:ðö Et:n:ð Aadm:i t:að hòø, eks: p:r b:ðdQ:l:i n:hiø Aay:i, eks: p:r kÙ_ki n:hiø Aay:i. j:b: dÜs:rð kñ p:aúv:aðö-t:l:ð Ap:n:i g:dün: db:i hØI hò, t:að un: p:aúv:aðö kað s:hl:an:ð m:ðö hi kÙS:l: hò. '
        D:en:y:a Et:n:i vy:v:har-kÙS:l: n: T:i. us:ka ev:c:ar T:a ek hm:n:ð z:m:iødar kñ K:ðt: j:aðt:ð hòø, t:að v:h Ap:n:a l:g:an: hi t:að l:ðg:a.  [20] us:ki Q:ØS:am:d Vy:aðö krðö, us:kñ t:l:v:ð Vy:aðö s:hl:ay:ðö. y:½ep: Ap:n:ð ev:v:aeht: j:iv:n: kñ En: b:is: b:rs:aðö m:ðö us:ð AcCi t:rh An:ØB:v: hað g:y:a T:a ek c:ahð ekt:n:i hi kt:r-by:aðöt: krað, ekt:n:a hi p:ðX-t:n: kaXað, c:ahð Ok-Ok kaò_i kað daút: s:ð p:k_að; m:g:r l:g:an: b:ðb:aq haðn:a m:ØeSkl: hò. ePr B:i v:h har n: m:an:t:i T:i, Aaòr Es: ev:\:y: p:r s*:i-p:Ø,\: m:ðö Aay:ð edn: s:ög:Òam: eC_a rht:a T:a. us:ki CH s:nt:an:aðö m:ðö Ab: kñv:l: t:in: ez:nda hòø, Ok l:_ka g:aðb:r kaðI s:aðl:h s:al: ka, Aaòr dað l:_eky:aú s:aðn:a Aaòr -p:a, b:arh Aaòr AaY s:al: ki. t:in: l:_kñ b:c:p:n: hi m:ðö m:r g:y:ð.  [25] us:ka m:n: Aaj: B:i kht:a T:a, Ag:r un:ki dv:ada- haðt:i t:að v:ð b:c: j:at:ð; p:r v:h Ok D:ðl:ð ki dv:a B:i n: m:úg:v:a s:ki T:i. us:ki hi um:Ò AB:i Vy:a T:i. C¶:is:v:aú hi s:al: t:að T:a; p:r s:arð b:al: p:k g:y:ð T:ð, c:ðhrð p:r J:Øerüy:aú p:_ g:y:i T:iø. s:ari dðh Zl: g:y:i T:i, v:h s:Øndr g:ðhØAaú røg: s:úv:l:a g:y:a T:a Aaòr AaúK:aðö s:ð B:i km: s:ÜJ:n:ð l:g:a T:a. p:ðX ki ec:nt:a hi kñ karN: t:að.  [30] kB:i t:að j:iv:n: ka s:ØK: n: em:l:a. Es: ec:rsT:ay:i j:iN:aüv:sT:a n:ð us:kñ Aatm:-s:mm:an: kað udas:in:t:a ka -p: dð edy:a T:a. ej:s: g:àhsT:i m:ðö p:ðX ki raðeXy:aú B:i n: em:l:ðö, us:kñ el:O Et:n:i Q:ØS:am:d Vy:aðö? Es: p:eresT:et: s:ð us:ka m:n: b:rab:r ev:dÒaðh eky:a krt:a T:a. Aaòr dað c:ar G:Ø_eky:aú K:a l:ðn:ð p:r hi us:ð y:T:aT:ü ka wan: haðt:a T:a.  [35]
        us:n:ð p:rast: haðkr haðri ki l:aYi, em:rj:I, j:Üt:ð, p:g:_i Aaòr t:m:aK:Ü ka b:XÙAa l:akr s:am:n:ð p:Xk edy:ð.
        haðri n:ð us:ki Aaðr AaúK:ðö t:rðr kr kha -- Vy:a s:s:Øral: j:an:a hò j:að p:aúc:aðö p:aðs:ak l:ay:i hò? s:s:Øral: m:ðö B:i t:að kaðI j:v:an: s:al:i-s:l:hj: n:hiø b:òYi hò, ej:s:ð j:akr edK:aUû.
        haðri kñ g:hrð s:aúv:l:ð, ep:c:kñ hØO c:ðhrð p:r m:ØskrahX ki m:àdØt:a J:l:k p:_i. D:en:y:a n:ð l:j:at:ð hØO kha -- Oðs:ð hi t:að b:_ð s:j:il:ð j:v:an: hað ek s:al:i-s:l:hj:ðö t:Ømhðö dðK: kr riJ: j:ay:úg:i!  [40]
        haðri n:ð PXi hØI em:rj:I kað b:_i s:av:D:an:i s:ð t:h krkñ K:aX p:r rK:t:ð hØO kha -- t:að Vy:a t:Ü s:m:J:t:i hò, m:òø b:Ü`a hað g:y:a? AB:i t:að c:al:is: B:i n:hiø hØO. m:dü s:aYð p:r p:aYð haðt:ð hòø.
        ' j:akr s:is:ð m:ðö m:Øúh dðK:að. t:Øm:-j:òs:ð m:dü s:aYð p:r p:aYð n:hiø haðt:ð.  [45] dÜD:-G:i Aøj:n: l:g:an:ð t:k kað t:að em:l:t:a n:hiø, p:aYð haðög:ð! t:Ømhari dS:a dðK:-dðK:kr t:að m:òø Aaòr B:i s:ÜK:i j:at:i hÜú ek B:g:v:an:Î y:h b:Ø`ap:a kós:ð kXðg:a? eks:kñ ¾ar p:r B:iK: m:aúg:ðög:ð? '
        haðri ki v:h x:eN:k m:àdØt:a y:T:aT:ü ki Es: Aaúc: m:ðö j:òs:ð J:Øl:s: g:y:i. l:k_i s:úB:al:t:a hØAa b:aðl:a -- s:aYð t:k p:hØúc:n:ð ki n:aòb:t: n: Aan:ð p:ay:ðg:i D:en:y:a!  [50] Es:kñ p:hl:ð hi c:l: dðög:ð.
        D:en:y:a n:ð et:rskar eky:a -- AcCa rhn:ð dað, m:t: As:ØB: m:Øúh s:ð en:kal:að. t:Øm:s:ð kaðI AcCi b:at: B:i khð, t:að l:g:t:ð hað kaðs:n:ð.
        haðri l:aYi knD:ð p:r rK:kr G:r s:ð en:kl:a, t:að D:en:y:a ¾ar p:r K:_i us:ð dðr t:k dðK:t:i rhi. us:kñ En: en:raS:a-B:rð S:bdaðö n:ð D:en:y:a kñ c:aðX K:ay:ð hØO Ædy: m:ðö Aat:økm:y: kmp:n:-s:a Ral: edy:a T:a.  [55] v:h j:òs:ð Ap:n:ð n:aritv: kñ s:mp:ÜN:ü t:p: Aaòr v:Òt: s:ð Ap:n:ð p:et: kað AB:y:-dan: dð rhi T:i. us:kñ Ant:HkrN: s:ð j:òs:ð AaS:iv:aüdaðö ka vy:Üh-s:a en:kl: kr haðri kað Ap:n:ð Andr eCp:ay:ð l:ðt:a T:a. ev:p:Àt:a kñ Es: AT:ah s:ag:r m:ðö s:aðhag: hi v:h t:àN: T:a, ej:s:ð p:k_ð hØO v:h s:ag:r kað p:ar kr rhi T:i. En: As:øg:t: S:bdaðö n:ð y:T:aT:ü kñ en:kX haðn:ð p:r B:i m:an:að J:Xka dðkr us:kñ haT: s:ð v:h et:n:kñ ka s:hara Cin: l:ðn:a c:aha b:elk y:T:aT:ü kñ en:kX haðn:ð kñ karN: hi un:m:ðö Et:n:i v:ðdn:a-S:eVt: Aa g:y:i T:i. kan:a khn:ð s:ð kan:ð kað j:að dØHK: haðt:a hò, v:h Vy:a dað AaúK:aðöv:al:ð Aadm:i kað hað s:kt:a hò?
        haðri qdm: b:`ay:ð c:l:a j:at:a T:a.  [60] p:g:RöRi kñ daðn:aðö Aaðr UK: kñ p:aòD:aðö ki l:hrat:i hØI hery:al:i dðK: kr us:n:ð m:n: m:ðö kha -- B:g:v:an:Î khiø g:aòø s:ð b:rK:a kr dðö Aaòr Raú_i B:i s:ØB:it:ð s:ð rhð, t:að Ok g:ay: z:-r l:ðg:a. dðS:i g:ay:ðö t:að n: dÜD: dðö n: un:kñ b:Cv:ð hi eks:i kam: kñ haðö. b:hØt: hØAa t:að t:ðl:i kñ kaðlhÜ m:ðö c:l:ð. n:hiø, v:h p:Cao g:ay: l:ðg:a.  [65] us:ki Q:Üb: s:ðv:a krðg:a. kÙC n:hiø t:að c:ar-p:aúc: s:ðr dÜD: haðg:a. g:aðb:r dÜD: kñ el:O t:rs:-t:rs: kr rh j:at:a hò. Es: uem:r m:ðö n: K:ay:a-ep:y:a, t:að ePr kb: K:ay:ðg:a. s:al:-B:r B:i dÜD: p:i l:ð, t:að dðK:n:ð l:ay:q hað j:ay:.  [70] b:Cv:ð B:i AcCð b:òl: en:kl:ðög:ð. dað s:aò s:ð km: ki g:aðöI n: haðg:i. ePr, g:U s:ð hi t:að ¾ar ki s:aðB:a hò. s:b:ðrð-s:b:ðrð g:U kñ dS:ün: hað j:ay:ú t:að Vy:a khn:a. n: j:an:ð kb: y:h s:aD: p:Üri haðg:i, kb: v:h S:ØB: edn: Aay:ðg:a!
        hr Ok g:àhsT: ki B:aúet: haðri kñ m:n: m:ðö B:i g:U ki l:al:s:a ec:rkal: s:ð s:öec:t: c:l:i Aat:i T:i.  [75] y:hi us:kñ j:iv:n: ka s:b:s:ð b:_a sv:pn:, s:b:s:ð b:_i s:aD: T:i. b:òøk s:Üd s:ð c:òn: krn:ð y:a z:m:in: Q:ridn:ð y:a m:hl: b:n:v:an:ð ki ev:S:al: Aakaøx:aOú us:kñ n:nhðö-s:ð Ædy: m:ðö kós:ð s:m:at:iø.
        j:ðY ka s:Üy:ü Aam:aðö kñ J:Ørm:ØX m:ðö s:ð en:kl:kr AakaS: p:r Cay:i hØI l:ael:m:a kað Ap:n:ð rj:t:-)t:ap: s:ð t:ðj: )dan: krt:a hØAa Up:r c:` rha T:a Aaòr hv:a m:ðö g:m:iü Aan:ð l:g:i T:i. daðn:aðö Aaðr K:ðt:aðö m:ðö kam: krn:ðv:al:ð eks:an: us:ð dðK:kr ram:-ram: krt:ð Aaòr s:mm:an:-B:av: s:ð ec:l:m: p:in:ð ka en:m:n*:N: dðt:ð T:ð; p:r haðri kað Et:n:a Av:kaS: khaú T:a. us:kñ Andr b:òYi hØI s:mm:an:-l:al:s:a Oðs:a Aadr p:akr us:kñ s:ÜK:ð m:ØK: p:r g:v:ü ki J:l:k p:òda kr rhi T:i.  [80] m:ael:kaðö s:ð em:l:t:ð-j:Øl:t:ð rhn:ð hi ka t:að y:h )s:ad hò ek s:b: us:ka Aadr krt:ð hòø. n:hiø us:ð kaòn: p:ÜCt:a? p:aúc: b:iG:ð kñ eks:an: ki eb:s:at: hi Vy:a? y:h km: Aadr n:hiø hò ek t:in:-t:in:, c:ar-c:ar hl:v:al:ð m:ht:að B:i us:kñ s:am:n:ð es:r J:Økat:ð hòø.
        Ab: v:h K:ðt:aðö kñ b:ic: ki p:g:RöRi Cað_kr Ok K:l:ðXi m:ðö Aa g:y:a T:a, j:haú b:rs:at: m:ðö p:an:i B:r j:an:ð kñ karN: t:ri rht:i T:i Aaòr j:ðY m:ðö kÙC hery:al:i n:z:r Aat:i T:i.  [85] Aas:-p:as: kñ g:aúv:aðö ki g:uOú y:haú c:rn:ð Aay:a krt:i T:iø. us: s:m:y: m:ðö B:i y:haú ki hv:a m:ðö kÙC t:az:g:i Aaòr YöRk T:i. haðri n:ð dað-t:in: s:aús:ðö z:aðr s:ð l:iø. us:kñ j:i m:ðö Aay:a, kÙC dðr y:hiø b:òY j:ay:. edn:-B:r t:að l:Ü-l:p:X m:ðö m:rn:a hò hi.  [90] kI eks:an: Es: g:RÎZð ka p:¬a el:K:an:ð kað t:òy:ar T:ð. AcCi rqm: dðt:ð T:ð; p:r IÃ:r B:l:a krð ray: s:ahb: ka ek unhaðön:ð s:af kh edy:a, y:h z:m:in: j:an:v:raðö ki c:raI kñ el:O Cað_ di g:y:i hò Aaòr eks:i dam: p:r B:i n: uYay:i j:ay:g:i. kaðI sv:aT:iü z:m:iødar haðt:a, t:að kht:a, g:ay:ðö j:ay:ú B:a_ m:ðö, hm:ðö ,p:O em:l:t:ð hòø, Vy:aðö Cað_ðö. p:r ray: s:ahb: AB:i t:k p:Øran:i m:y:aüda en:B:at:ð Aat:ð hòø. j:að m:ael:k )j:a kað n: p:al:ð, v:h B:i kaðI Aadm:i hò?
        s:hs:a us:n:ð dðK:a, B:aðl:a Ap:n:i g:ay:ðö el:y:ð Es:i t:rf c:l:a Aa rha hò.  [95] B:aðl:a Es:i g:aúv: s:ð em:l:ð hØO p:Ørv:ð ka gv:al:a T:a Aaòr dÜD:-m:VK:n: ka vy:v:s:ay: krt:a T:a. AcCa dam: em:l: j:an:ð p:r kB:i-kB:i eks:an:aðö kñ haT: g:ay:ðö b:ðc: B:i dðt:a T:a. haðri ka m:n: un: g:ay:aðö kað dðK: kr l:l:c:a g:y:a. Ag:r B:aðl:a v:h Aag:ðv:al:i g:ay: us:ð dð t:að Vy:a khn:a! ,p:O Aag:ð p:iCð dðt:a rhðg:a.  [100] v:h j:an:t:a T:a G:r m:ðö ,p:O n:hiø hòø, AB:i t:k l:g:an: n:hiø c:Økay:a j:a s:ka, eb:s:ðs:r s:ah ka dðn:a B:i b:aqi hò, ej:s: p:r Aan:ð ,p:O ka s:Üd c:` rha hò; l:ðekn: derdÒt:a m:ðö j:að Ok )kar ki AdÜrdeS:üt:a haðt:i hò, v:h en:l:üjj:t:a j:að t:qaz:ð, g:al:i Aaòr m:ar s:ð B:i B:y:B:it: n:hiø haðt:i, us:n:ð us:ð )aðts:aeht: eky:a. b:rs:aðö s:ð j:að s:aD: m:n: kað Aandaðel:t: kr rhi T:i, us:n:ð us:ð ev:c:el:t: kr edy:a. B:aðl:a kñ s:m:ip: j:akr b:aðl:a -- ram:-ram: B:aðl:a B:aI, khað Vy:a røg:-Zøg: hò. s:Øn:a Ab:ki m:ðl:ð s:ð n:y:i g:ay:ðö l:ay:ð hað.
        B:aðl:a n:ð -K:aI s:ð j:v:ab: edy:a.  [105] haðri kñ m:n: ki b:at: us:n:ð t:a_ l:i T:i -- haú, dað b:eCy:ðö Aaòr dað g:ay:ðö l:ay:a. p:hl:ðv:al:i g:ay:ðö s:b: s:ÜK: g:y:i T:iø. b:úD:i p:r dÜD: n: p:hØúc:ð t:að g:Øz:r kós:ð hað. haðri n:ð Aan:ðv:al:i g:ay: kñ p:Ø­ð p:r haT: rK:kr kha -- dØD:ar t:að m:al:Üm: haðt:i hò. ekt:n:ð m:ðö l:i ?  [110]
        B:aðl:a n:ð S:an: j:m:ay:i -- Ab:ki b:az:ar b:_a t:ðz: rha m:ht:að, Es:kñ Ass:i ,p:O dðn:ð p:_ð. AaúK:ðö en:kl: g:y:iø. t:is:-t:is: ,p:O t:að daðn:aðö kl:aðraðö kñ edy:ð. et:s: p:r g:ahk ,p:O ka AaY s:ðr dÜD: m:aúg:t:a hò.
        ' b:_a B:ari kl:ðj:a hò t:Øm: l:aðg:aðö ka B:aI, l:ðekn: ePr l:ay:ð B:i t:að v:h m:al: ek y:haú ds:-p:aúc: g:aúv:aðö m:ðö t:að eks:i kñ p:as: en:kl:ðg:i n:hiø. '  [115]
        B:aðl:a p:r n:S:a c:`n:ð l:g:a. b:aðl:a -- ray: s:ahb: Es:kñ s:aò ,p:O dðt:ð T:ð. daðn:aðö kl:aðraðö kñ p:c:as:-p:c:as: ,p:O, l:ðekn: hm:n:ð n: edy:ð. B:g:v:an:Î n:ð c:aha, t:að s:aò ,p:O Es:i by:an: m:ðö p:iX l:Üúg:a. ' Es:m:ðö Vy:a s:ndðh hò B:aI !  [120] m:ael:k Vy:a K:akñ l:ðög:ð. n:z:ran:ð m:ðö em:l: j:ay:, t:að B:l:ð l:ð l:ðö. y:h t:Ømhiø l:aðg:aðö ka g:Ødaü hò ek Aúj:Øl:i-B:r ,p:O t:qdir kñ B:raðs:ð eg:n: dðt:ð hað. y:hi j:i c:aht:a hò ek Es:kñ drs:n: krt:a rhÜú. D:ny: hò t:Ømhara j:iv:n: ek g:uAaðö ki Et:n:i s:ðv:a krt:ð hað.  [125] hm:ðö t:að g:ay: ka g:aðb:r B:i m:y:ss:r n:hiø. eg:rst: kñ G:r m:ðö Ok g:ay: B:i n: hað, t:að ekt:n:i l:jj:a ki b:at: hò. s:al:-kñ-s:al: b:it: j:at:ð hòø, g:aðrs: kñ drs:n: n:hiø haðt:ð. G:rv:al:i b:ar-b:ar kht:i hò, B:aðl:a B:òy:a s:ð Vy:aðö n:hiø kht:ð. m:òø kh dðt:a hÜú, kB:i em:l:ðög:ð t:að khÜúg:a.  [130] t:Ømharð s:ØB:av: s:ð b:_i p:rs:n: rht:i hò. kht:i hò, Oðs:a m:dü hi n:hiø dðK:a ek j:b: b:at:ðö krðög:ð, n:ic:i AaúK:ðö krkñ, kB:i es:r n:hiø uYat:ð. '
        B:aðl:a p:r j:að n:S:a c:` rha T:a, us:ð Es: B:rp:Ür py:al:ð n:ð Aaòr g:hra kr edy:a. b:aðl:a -- B:l:a Aadm:i v:hi hò, j:að dÜs:raðö ki b:hÜ-b:ðXi kað Ap:n:i b:hÜ-b:ðXi s:m:J:ð. j:að dØÄ eks:i m:ðhery:a ki Aaðr t:akñ, us:ð g:aðl:i m:ar dðn:a c:aehO.  [135]
        ' y:h t:Øm:n:ð l:aK: ,p:y:ð ki b:at: kh di B:aI. b:s: s:jj:n: v:hi, j:að dÜs:raðö ki Aab:- kað Ap:n:i Aab:- s:m:J:ð. '
        ' ej:s: t:rh m:dü kñ m:r j:an:ð s:ð Aaòrt: An:aT: hað j:at:i hò, us:i t:rh Aaòrt: kñ m:r j:an:ð s:ð m:dü kñ haT:-p:aúv: XÝX j:at:ð hòø. m:ðra t:að G:r uj:_ g:y:a m:ht:að, kaðI Ok l:aðXa p:an:i dðn:ðv:al:a B:i n:hiø. '
        g:t: v:\:ü B:aðl:a ki s*:i l:Ü l:g: j:an:ð s:ð m:r g:y:i T:i.  [140] y:h haðri j:an:t:a T:a, l:ðekn: p:c:as: b:rs: ka K:øK:_ B:aðl:a B:it:r s:ð Et:n:a esn:gD: hò, v:h n: j:an:t:a T:a. s*:i ki l:al:s:a us:ki AaúK:aðö m:ðö s:j:l: hað g:y:i T:i. haðri kað Aas:n: em:l: g:y:a. us:ki vy:av:haerk ká\:k-b:Øe¹ s:j:g: hað g:y:i.
        ' p:Øran:i m:s:l: J:ÜYi T:að_i hò -- eb:n: G:rn:i G:r B:Üt: ka Rðra.  [145] khiø s:g:aI n:hiø Yik kr l:ðt:ð? '
        ' t:ak m:ðö hÜú m:ht:að, p:r kaðI j:ldi Pûs:t:a n:hiø. s:aò-p:c:as: Q:rc: krn:ð kað B:i t:òy:ar hÜú. j:òs:i B:g:v:an:Î ki EcCa. '
        ' Ab: m:òø B:i efkr m:ðö rhÜúg:a. B:g:v:an:Î c:ahðög:ð, t:að j:ldi G:r b:s: j:ay:g:a. '
        ' b:s: y:hi s:m:J: l:að ek ub:r j:aUûg:a B:òy:a!  [150] G:r m:ðö K:an:ð kað B:g:v:an:Î ka edy:a b:hØt: hò. c:ar p:s:ðri raðz: dÜD: hað j:at:a hò, l:ðekn: eks: kam: ka. '
        ' m:ðrð s:s:Øral: m:ðö Ok m:ðhery:a hò.  t:in:-c:ar s:al: hØO, us:ka Aadm:i us:ð Cað_-kr kl:k¶:ð c:l:a g:y:a. b:ðc:ari ep:s:aI krkñ g:Øz:r kr rhi hò. b:al:-b:cc:a B:i kaðI n:hiø.  [155] dðK:n:ð-s:Øn:n:ð m:ðö AcCi hò. b:s:, l:cCm:i s:m:J: l:að. '
        B:aðl:a ka es:kÙ_a hØAa c:ðhra j:òs:ð ec:kn:a g:y:a. AaS:a m:ðö ekt:n:i s:ØD:a hò. b:aðl:a -- Ab: t:að t:Ømhara hi Aas:ra hò m:ht:að!  [160] CÙ¬i hað, t:að c:l:að Ok edn: dðK: Aay:ðö.
        ' m:òø Yik-Yak krkñ t:b: t:Øm:s:ð khÜúg:a. b:hØt: ut:av:l:i krn:ð s:ð B:i kam: eb:g:_ j:at:a hò. '
        ' j:b: t:Ømhari EcCa hað t:b: c:l:að. ut:av:l:i kahð ki. Es: kb:ri p:r m:n: l:l:c:ay:a hað, t:að l:ð l:að. '
        ' y:h g:ay: m:ðrð m:an: ki n:hiø hò dada.  [165] m:òø t:Ømhðö n:Øqs:an: n:hiø p:hØúc:an:a c:aht:a. Ap:n:a D:rm: y:h n:hiø hò ek em:*:aðö ka g:l:a db:ay:ðö. j:òs:ð Et:n:ð edn: b:it:ð hòø, v:òs:ð Aaòr B:i b:it: j:ay:ðög:ð. '
        ' t:Øm: t:að Oðs:i b:at:ðö krt:ð hað haðri, j:òs:ð hm:-t:Øm: dað hòø.  [170] t:Øm: g:ay: l:ð j:aAað, dam: j:að c:ahð dðn:a. j:òs:ð m:ðrð G:r rhi, v:òs:ð t:Ømharð G:r rhi. Ass:i ,p:O m:ðö l:i T:i, t:Øm: Ass:i ,p:y:ð hi dð dðn:a. j:aAað. '
        ' l:ðekn: m:ðrð p:as: n:g:d n:hiø hò dada, s:m:J: l:að. '
        '  [175] t:að t:Øm:s:ð n:g:d m:aúg:t:a kaòn: hò B:aI! '
        haðri ki Cat:i g:z:-B:r ki hað g:y:i. Ass:i ,p:O m:ðö g:ay: m:úhg:i n: T:i. Oðs:a AcCa Ril:-Raòl:, daðn:aðö j:Ün: m:ðö CH-s:at: s:ðr dÜD:, s:iD:i Oðs:i ek b:cc:a B:i dØh l:ð. Es:ka t:að Ok-Ok b:aCa s:aò-s:aò ka haðg:a.  [180] ¾ar p:r b:úD:ðg:i t:að ¾ar ki S:aðB:a b:` j:ay:g:i. us:ð AB:i kaðI c:ar s:aò ,p:O dðn:ð T:ð; l:ðekn: uD:ar kað v:h Ok t:rh s:ð m:ØFt: s:m:J:t:a T:a. khiø B:aðl:a ki s:g:aI Yik hað g:y:i t:að s:al: dað s:al: t:að v:h b:aðl:ðg:a B:i n:hiø. s:g:aI n: B:i hØI, t:að haðri ka Vy:a eb:g:_t:a hò. y:hi t:að haðg:a, B:aðl:a b:ar-b:ar t:g:ada krn:ð Aay:ðg:a, eb:g:_ðg:a, g:ael:y:aú dðg:a.  [185] l:ðekn: haðri kað Es:ki zy:ada S:m:ü n: T:i. Es: vy:v:har ka v:h Aadi T:a. ká\:k kñ j:iv:n: ka t:að y:h )s:ad hò. B:aðl:a kñ s:aT: v:h Cl: kr rha T:a Aaòr y:h vy:ap:ar us:ki m:y:aüda kñ An:ØkÜl: T:a. Ab: B:i l:ðn:-dðn: m:ðö us:kñ el:O el:K:a-p:`i haðn:ð Aaòr n: haðn:ð m:ðö kaðI Ant:r n: T:a.  [190] s:ÜK:ð-b:Ü_ð ki ev:p:daOú us:kñ m:n: kað B:i, b:n:ay:ð rht:i T:iø. IÃ:r ka raòdÒ -p: s:dòv: us:kñ s:am:n:ð rht:a T:a. p:r y:h Cl: us:ki n:iet: m:ðö Cl: n: T:a. y:h kñv:l: sv:aT:ü-es:e¹ T:i Aaòr y:h kaðI b:Øri b:at: n: T:i. Es: t:rh ka Cl: t:að v:h edn:-rat: krt:a rht:a T:a.  [195] G:r m:ðö dað-c:ar ,p:y:ð p:_ð rhn:ð p:r B:i m:haj:n: kñ s:am:n:ð qsm:ðö K:a j:at:a T:a ek Ok p:aI B:i n:hiø hò. s:n: kað kÙC g:il:a kr dðn:a Aaòr ,I m:ðö kÙC eb:n:aòl:ð B:r dðn:a us:ki n:iet: m:ðö j:ay:j: T:a. Aaòr y:haú t:að kñv:l: sv:aT:ü n: T:a, T:að_a-s:a m:n:aðrøj:n: B:i T:a. b:ØRÎZaðö ka b:Ø`B:s: hasy:asp:d v:st:Ø hò Aaòr Oðs:ð b:ØRÎZaðö s:ð Ag:r kÙC OðöY B:i el:y:a j:ay:, t:að kaðI dað\:-p:ap: n:hiø.
        B:aðl:a n:ð g:ay: ki p:g:ehy:a haðri kñ haT: m:ðö dðt:ð hØO kha -- l:ð j:aAað m:ht:að, t:Øm: B:i y:ad kraðg:ð.  [200] by:at:ð hi CH s:ðr dÜD: l:ð l:ðn:a. c:l:að, m:òø t:Ømharð G:r t:k p:hØúc:a dÜú. s:aEt: t:Ømhðö An:j:an: s:m:J:kr rast:aðö m:ðö kÙC edk krð. Ab: t:Øm:s:ð s:c: kht:a hÜú, m:ael:k n:bb:ð ,p:O dðt:ð T:ð, p:r un:kñ y:haú g:uAaðö ki Vy:a qdr. m:ØJ:s:ð l:ðkr eks:i haekm:-hØVkam: kað dð dðt:ð.  [205] haekm:aðö kað g:U ki s:ðv:a s:ð m:t:l:b:. v:h t:að Q:Ün: c:Üs:n:a-B:r j:an:t:ð hòø. j:b: t:k dÜD: dðt:i, rK:t:ð, ePr eks:i kñ haT: b:ðc: dðt:ð. eks:kñ p:ll:ð p:_t:i kaòn: j:an:ð. ,p:y:a hi s:b: kÙC n:hiø hò B:òy:a, kÙC Ap:n:a D:rm: B:i t:að hò.  [210] t:Ømharð G:r Aaram: s:ð rhðg:i t:að. y:h n: haðg:a ek t:Øm: Aap: K:akr s:að rhað Aaòr g:U B:ÜK:i K:_i rhð. us:ki s:ðv:a kraðg:ð, c:Øm:karaðg:ð. g:U hm:ðö Aaes:rv:ad dðg:i. t:Øm:s:ð Vy:a khÜú B:òy:a, G:r m:ðö c:øg:Øl: B:r B:i B:Üs:a n:hiø rha.  [215] ,p:O s:b: b:az:ar m:ðö en:kl: g:y:ð. s:aðc:a T:a m:haj:n: s:ð kÙC l:ðkr B:Üs:a l:ð l:ðög:ð; l:ðekn: m:haj:n: ka p:hl:a hi n:hiø c:Øka. us:n:ð En:kar kr edy:a. Et:n:ð j:an:v:raðö kað Vy:a eK:l:av:ðö, y:hi ec:nt:a m:arð Ral:t:i hò. c:ØXki-c:ØXki B:r eK:l:aUû, t:að m:n:-B:r raðz: ka Q:rc: hò.  [220] B:g:v:an:Î hi p:ar l:g:ay:ðö t:að l:g:ð.
        haðri n:ð s:han:ØB:Üet: kñ sv:r m:ðö kha -- t:Øm:n:ð hm:s:ð p:hl:ð Vy:aðö n:hiø kha? hm:n:ð Ok g:a_i B:Üs:a b:ðc: edy:a.
        B:aðl:a n:ð m:aT:a Yaðkkr kha -- Es:iel:O n:hiø kha B:òy:a ek s:b:s:ð Ap:n:a dØHK: Vy:aðö raðUû. b:aúXt:a kaðI n:hiø, hús:t:ð s:b: hòø.  [225] j:að g:ay:ðö s:ÜK: g:y:i hòø un:ka ^:m: n:hiø, p:¶:i-s:¶:i eK:l:akr ej:l:a l:Üúg:a; l:ðekn: Ab: y:h t:að raet:b: eb:n:a n:hiø rh s:kt:i. hað s:kñ, t:að ds:-b:is: ,p:y:ð B:Üs:ð kñ el:O dð dað.
        eks:an: p:Vka sv:aT:iü haðt:a hò, Es:m:ðö s:ndðh n:hiø. us:ki g:aúY s:ð erÃ:t: kñ p:òs:ð b:_i m:ØeSkl: s:ð en:kl:t:ð hòø, B:av:-t:av: m:ðö B:i v:h c:aòks: haðt:a hò, by:aj: ki Ok-Ok p:aI CÙ_an:ð kñ el:O v:h m:haj:n: ki G:öXaðö ec:raòri krt:a hò, j:b: t:k p:Vka ev:Ã:as: n: hað j:ay:, v:h eks:i kñ PÙs:l:an:ð m:ðö n:hiø Aat:a, l:ðekn: us:ka s:mp:ÜN:ü j:iv:n: )káet: s:ð sT:ay:i s:hy:aðg: hò. v:àx:aðö m:ðö Pl: l:g:t:ð hòø, unhðö j:n:t:a K:at:i hò; K:ðt:i m:ðö An:aj: haðt:a hò, v:h s:ös:ar kñ kam: Aat:a hò; g:ay: kñ T:n: m:ðö dÜD: haðt:a hò, v:h Q:Ød p:in:ð n:hiø j:at:i dÜs:rð hi p:it:ð hòø; m:ðG:aðö s:ð v:\:aü haðt:i hò, us:s:ð p:àTv:i t:àpt: haðt:i hò.  [230] Oðs:i s:ög:et: m:ðö kÙets:t: sv:aT:ü kñ el:O khaú sT:an:. haðri eks:an: T:a Aaòr eks:i kñ j:l:t:ð hØO G:r m:ðö haT: s:ðökn:a us:n:ð s:iK:a hi n: T:a.
        B:aðl:a ki s:ökX-kT:a s:Øn:t:ð hi us:ki m:n:aðv:àe¶: b:dl: g:y:i. p:g:ehy:a kað B:aðl:a kñ haT: m:ðö l:aòXat:a hØAa b:aðl:a -- ,p:O t:að dada m:ðrð p:as: n:hiø hòø, haú T:að_a-s:a B:Üs:a b:c:a hò, v:h t:Ømhðö dÜúg:a. c:l:kr uYv:a l:að.  [235] B:Üs:ð kñ el:O t:Øm: g:ay: b:ðc:aðg:ð, Aaòr m:òø l:Üúg:a. m:ðrð haT: n: kX j:ay:ðög:ð?
        B:aðl:a n:ð AadÒü köY s:ð kha -- t:Ømharð b:òl: B:ÜK:aðö n: m:rðög:ð! t:Ømharð p:as: B:i Oðs:a kaòn:-s:a b:hØt:-s:a B:Üs:a rK:a hò.
        ' n:hiø dada, Ab:ki B:Üs:a AcCa hað g:y:a T:a. '  [240]
        ' m:òön:ð t:Øm:s:ð n:ahq B:Üs:ð ki c:c:aü ki. '
        ' t:Øm: n: kht:ð Aaòr p:iCð s:ð m:ØJ:ð m:al:Üm: haðt:a, t:að m:ØJ:ð b:_a røj: haðt:a ek t:Øm:n:ð m:ØJ:ð Et:n:a ^:òr s:m:J: el:y:a. Av:s:r p:_n:ð p:r B:aI ki m:dd B:aI B:i n: krð, t:að kam: kós:ð c:l:ð. '
        ' m:Øda y:h g:ay: t:að l:ðt:ð j:aAað. '
        ' AB:i n:hiø dada, ePr l:ð l:Üúg:a. '  [245]
        ' t:að B:Üs:ð kñ dam: dÜD: m:ðö kXv:a l:ðn:a. '
        haðri n:ð dØHeK:t: sv:r m:ðö kha -- dam:-kaò_i ki Es:m:ðö kaòn: b:at: hò dada, m:òø Ok-dað j:Ün: t:Ømharð G:r K:a l:Üú, t:að t:Øm: m:ØJ:s:ð dam: m:aúg:aðg:ð?
        ' l:ðekn: t:Ømharð b:òl: B:ÜK:aðö m:rðög:ð ek n:hiø? '
        ' B:g:v:an:Î kaðI-n:-kaðI s:b:il: en:kal:ðög:ð hi. As:a` es:r p:r hò.  [250] k_b:i b:að l:Üúg:a. '
        ' m:g:r y:h g:ay: t:Ømhari hað g:y:i. ej:s: edn: EcCa hað Aakr l:ð j:an:a. '
        ' eks:i B:aI ka en:l:am: p:r c:`a hØAa b:òl: l:ðn:ð m:ðö j:að p:ap: hò, v:h Es: s:m:y: t:Ømhari g:ay: l:ðn:ð m:ðö hò. '
        haðri m:ðö b:al: ki K:al: en:kal:n:ð ki S:eVt: haðt:i, t:að v:h Q:ØS:i s:ð g:ay: l:ðkr G:r ki rah l:ðt:a. B:aðl:a j:b: n:qd ,p:O n:hiø m:aúg:t:a t:að sp:Ä T:a ek v:h B:Üs:ð kñ el:O g:ay: n:hiø b:ðc: rha hò, b:elk Es:ka kÙC Aaòr AaS:y: hò; l:ðekn: j:òs:ð p:¶:aðö kñ K:_kn:ð p:r G:að_a AkarN: hi eYYk j:at:a hò Aaòr m:arn:ð p:r B:i Aag:ð qdm: n:hiø uYat:a v:hi ds:a haðri ki T:i.  [255] s:ökX ki c:iz: l:ðn:a p:ap: hò, y:h b:at: j:nm:-j:nm:ant:raðö s:ð us:ki Aatm:a ka AøS: b:n: g:y:i T:i.
        B:aðl:a n:ð g:dÎg:d köY s:ð kha -- t:að eks:i kað B:ðj: dÜú B:Üs:ð kñ el:O?
        haðri n:ð j:v:ab: edy:a -- AB:i m:òø ray: s:ahb: ki Ry:að`i p:r j:a rha hÜú. v:haú s:ð G:_i-B:r m:ðö l:aòXÝûg:a, t:B:i eks:i kað B:ðj:n:a.
        B:aðl:a ki AaúK:aðö m:ðö Aaús:Ü B:r Aay:ð.  [260] b:aðl:a -- t:Øm:n:ð Aaj: m:ØJ:ð ub:ar el:y:a haðri B:aI! m:ØJ:ð Ab: m:al:Üm: hØAa ek m:òø s:ös:ar m:ðö Akñl:a n:hiø hÜú. m:ðra B:i kaðI eht:Ü hò. Ok x:N: kñ b:ad us:n:ð ePr kha -- us: b:at: kað B:Ül: n: j:an:a.
        haðri Aag:ð b:`a, t:að us:ka ec:¶: )s:À T:a.  [265] m:n: m:ðö Ok ev:ec:*: sPÝet:ü hað rhi T:i. Vy:a hØAa, ds:-p:aúc: m:n: B:Üs:a c:l:a j:ay:g:a, b:ðc:arð kað s:ökX m:ðö p:_ kr Ap:n:i g:ay: t:að n: b:ðc:n:i p:_ðg:i. j:b: m:ðrð p:as: c:ara hað j:ay:g:a, t:b: g:ay: K:aðl: l:aUûg:a. B:g:v:an:Î krðö, m:ØJ:ð kaðI m:ðhery:a em:l: j:ay:. ePr t:að kaðI b:at: hi n:hiø.  [270]
        us:n:ð p:iCð ePr kr dðK:a. kb:ri g:ay: p:ÜúC s:ð m:eVK:y:aú u_at:i, es:r ehl:at:i, m:st:an:i, m:nd-g:et: s:ð J:Üm:t:i c:l:i j:at:i T:i, j:òs:ð b:aúedy:aðö kñ b:ic: m:ðö kaðI ran:i hað. kós:a S:ØB: haðg:a v:h edn:, j:b: y:h kam:D:ðn:Ø us:kñ ¾ar p:r b:úD:ðg:i!

Proceed to Chapter Two.

To index of pre-Independence texts.

To index of  m:lhar.

Recoded: 20 Sept. 1999 to 6 Oct 1999.
Chapter one posted: 6 Oct 1999.
Updated and parahraphed: 8 Oct 1999, 17 Oct 1999.
New links 5 Mar and 8 Mar 2002. Quintilineated 6-7 Mar 2002.